Hayatın her alanındaki terazi ile oynuyorlar. Bugünlerin en güncel konusu adaletin terazisiyle oynandığı tartışmalarıdır. Ancak yazımızın konusu adalet terazisi değil, ekonomideki adaletsizlik üzerinedir. Kişi başına düşen gelir meselesini ele alacağız.
AKP iktidarının en başarılı olduğu konulardan biri rakamları iktidarını pekiştirmek için seferber etmektir. Örneğin ülkede kişi başına düşen gelirin artışı ile ilgili rakamlara bakalım.
Rakamlara bakmadan önce AKP hükümetinin kişi başına düşen gelirin hesaplanmasıyla ilgili “terazi düzeltme” operasyonuna göz atalım.
*
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) hesaplamalarını revize etti, yani değiştirdi. TÜİK’in gerekçesine baktığımızda meşru, kabul edilebilir gerekçeler var. Örneğin bu düzenlemeyi Avrupa Hesaplar Sistemi’ne uyum sağlamak amacıyla yaptığını açıklıyor. Bunda bir problem yok.
Yine, yeni iş alanları ortaya çıkıyor. Hesaplamada kullanılan bir üretim bir sektörün içinde iken bir başka sektörün içine alınması gibi kimi ekonomik olağan gelişmeler oluyor. Dolayısıyla TÜİK’in hesaplama sisteminde değişikliğe gitmesinde bir sorun bulunmuyor.
*
Peki sorun nerede? Sorun TÜİK’in baz yılı olarak 2009’u seçmesindedir. Bilindiği gibi 2008 yılındaki küresel krizin Türkiye ekonomisini en fazla etkilediği yıl 2009’dur. Dolayısıyla 2009’da Türkiye ekonomisi yüzde 4.7 oranında küçülmüştü. İşte TÜİK 2009’u baz yılı alarak sonraki yıllara ilişkin verilerin yüksek çıkmasını sağladı. Burada tespit ve verilerinden ziyadesiyle istifade ettiğim Mahfi Eğilmez’e teşekkür ederek kişi başına düşen gelir rakamlarına bakalım.
*
TÜİK’in eski hesaplama yöntemine göre 2016 kişi başına gelir 8.750 dolar iken, yeni hesaplama yöntemine göre 10.650 dolara çıkıyor. Yani kişi başına gelir 1.900 dolar sadece hesaplama yöntemiyle kâğıt üzerinde artıyor.
2003’ten 2016’ya kadarki 14 yılda Türkiye’de kişi başına düşen gelirin toplamı TÜİK’in eski serideki hesaplamasına göre 123 bin 339 dolardır. TÜİK’in yeni hesaplama yöntemine göre ise 2003-2016 arasında kişi başına düşen milli gelir toplamı 138 bin 45 dolardır. Dolayısıyla TÜİK “terazi düzeltme” yönteminde yaptığı hesaplama değişikliği sayesinde 14 yılda bizi kişi başına 11.706 dolar zengin etti!..
*
14 yılda 138 bin dolarınız oldu mu?
Bu mevzuyu birkaç soru ile bitirelim. Sizin 2003’den 2016’ya kadarki 14 yılda 138 bin dolarınız oldu mu?
Hadi hatırlayamadınız!..
2016’da kişi başına 10.650 dolar kazanabildiniz mi?
Aileniz kaç kişi ise 10.650’yle çarpın. Ailenizin geliri ne kadar çıktı? Abartılı mı geldi?
O zaman çevrenizdeki insanları bir düşünün. Kaç kişi bu kadar parayı kazanıyor? Kimseyi bulamadınız değil mi? Bulamazsınız…
Çünkü ülke ne kadar zengin olursa olsun, gelir dağılımında adaletsizlik varsa, siz de çevrenizde bu paraları kazanan kimseyi bulamazsınız?
Kıssadan hisse, 2016’da “terazi düzeltme” yöntemiyle her birimiz bir anda 1900 dolar, son 14 yılda da 11 bin 706 dolar ekstradan zengin olduk. Hükümete göre 2016’da her birinize düşen ortalama geliriniz 10.650 dolar.
O kadar geliriniz yoksa vallahi ben almadım!..