Gazete Emek - İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, daha önce sandıklarda anarşizme yol açıp sandık başkanlarını ve üyelerini tehdit ettiğini iddia ettiği Oy ve Ötesi Derneği’ne YSK'nın müdahale etmesi gerektiğini söylemişti. Bunun üzerine ortaya atılan iddiaya göre sanık başlarında Oy ve Ötesinin yaklaştırılmaması için emniyet birimlerine talimat gittiği ortaya çıkmıştı. Süleyman Soylu "Oraya giriyorlar ve orayı terörize ediyorlar, baskı kurmaya çalışıyorlar. Buna müsaade etmemek lazım" demişti.
Peki Oy ve Ötesi'nin seçim günü engellenmesi mümkün mü?
Oy ve Ötesi, DW Türkçe'den Pelin Ünker'e yazılı açıklama yaptı.
Oy ve Ötesi'nden DW Türkçe'ye yapılan yazılı açıklamaya göre 18 yaşını doldurmuş, seçme hakkı olan her vatandaş derneğe gönüllü olabiliyor. Dernek bu gönüllüleri "prensipte seçim süreçlerinin adil, şeffaf, hukuka bağlı ve barışçıl olarak yürütülmesini ve tamamlanmasını isteyen kişiler" olarak tanımlıyor.
298 Sayılı Seçim Kanunu ve 135 sayılı genelge uyarınca kişilerin bir siyasi parti temsiliyeti ile sandıkların başında süreci gözlemleyebildiğini ve usule uygun yürümeyen durumları kurula hatırlatıp yazılı kayıt altına alınmasını sağlayarak mevzuatın doğru uygulanmasına destek olabildiğini hatırlatan dernek, Oy ve Ötesi olarak bütün siyasi partilerle seçimden aylar önce iletişime geçtikleri, kendilerine kapılarını açan her partiyle görüştükleri ve bu sayede kişilerin seçim sürecinde yasal olarak ihtiyaç duyacakları dayanağı yani müşahitlik belgelerini temin etmelerini sağladıkları bilgisini veriyor.
Bilinirliklerinin bu seçimlere kadar ağırlıkla ülkenin batısı ve büyük şehirlerde güçlü olduğunu ifade eden dernek "14 Mayıs öncesi Anadolu'ya da ulaşmak için hassas bir iletişim kampanyası yürüttük. Bu sayede seçimlerin ilk turunda ülkenin dört bir yanında görev alan gönüllülerimizin sağladığı bilgi desteğinin sürecin şeffaflığına büyük katkı sağladığını bizi tanımayanlar da deneyimledi" görüşünü paylaşıyor.
Peki Oy ve Ötesi gönüllülerinin seçim günü yasal olarak engellenmesi mümkün mü?
- Oy ve Ötesi gönüllüleri seçimlerde müşahit olarak görev alıyor.
- Resmi olarak düzenlenmiş belgeleri var
- Müşahit, sandık kurulunun toplanmasından itibaren, oy verme, sayım, döküm, tasnif ve tutanakların tutulması gibi işlemleri takip edip sandık kurulunun görevini kanuna uygun şekilde, şeffaf ve tarafsız olarak yürütüp yürütmediğini denetleyen, gerektiği yerlerde itiraz eden gönüllü gözlemcilere deniyor.
- Müşahit olabilmek için seçime katılan bir siyasi partiden müşahit belgesi temin etmek gerekiyor. O partiye üye olunması gibi bir zorunluluk yok.
- Oy ve Ötesi ise müşahit ihtiyacı olan sandıkları gözeterek kendisine başvuran gönüllülere, bir siyasi parti tarafından verilen müşahit görev belgesinin sağlanması için gerekli koordinasyonu yapıyor.
- Dolayısıyla seçim günü Oy ve Ötesi gönüllülerinin yanında herhangi bir siyasi parti tarafından verilmiş müşahit görev belgesi bulunuyor.
- Oy ve Ötesi'nden yapılan yazılı açıklamaya göre de sandık başında bulunan kişilerin yetki ve sıfatları bir parti temsiliyeti sayesinde oluşuyor. Yanlarındaki kartlar sayesinde "bir siyasi partinin müşahidi" olarak görev alıyorlar. Seçim yasası bu hakkı sadece siyasi partilere tanımlıyor.
- Dernek, vatandaşların kendilerine gönüllü olmaları, seçim öncesinde Oy ve Ötesi'nden eğitim almış olmaları ve Oy ve Ötesi koordinasyonunda çalışmalarının bu süreç için yasal bir engel oluşturmadığını vurguluyor.
- Oy ve Ötesi'nin tüm yurtta mevzuata dair verdiği eğitimler halka açık olarak düzenleniyor. Dileyen herkes bu eğitimlere katılıp bilgi alabiliyor.
İtiraz etmeye yasal olarak yetkililer
Müşahit, sandık kurulunun 298 Sayılı Seçim Kanunu'na aykırı uygulamaları olduğunu gözlediği durumda şikâyet ve itiraz etmeye yasal olarak yetkili. Bu da doğru uygulamayla o durumun tutanak defterinde kayda geçirilmesini ve gerektiği durumlarda hukuki olarak da takip edilmesine imkân tanıyor.
Yine Seçim Kanunu'na göre oy verme işlemi tamamlandıktan sonra sayım ve döküm açık olarak yapılıyor. Oy verme yerinde bulunan tüm müşahitler sayım ve dökümü izleyebiliyor.
Sandıklar tutanağa bağlandığında müşahitler ıslak imzalı tutanakların bir kopyasını alma hakkına da sahip.