Gazete Emek-Yüksek Seçim Kurulu (YSK), Van Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı seçilen Abdullah Zeydan hakkında gerekçeli kararını açıkladı.
YSK, Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nin Zeydan'ın memnu haklarının iadesine ilişkin daha önceki kararını kaldırmasının 'hukuki değerden yoksun ve yok hükmünde' olduğuna karar verdi.
Açıklamada, "Diyarbakır ACM'nin 29/3/2024 tarihli karar yok hükmünde olsa da bu haliyle de henüz kesinleşmemiştir. Abdullah Zeydan'ın şeklen de olsa seçim takvimine uygun olarak süresinde ibraz edilmiş ve kabul edilmiş, kesinleşmiş bir yasaklanmış hakların geri verilmesi kararının bulunduğu için 31 Mart 2024 oy verme günü itibarıyla, seçilme yeterliliğini taşımaktadır" denildi.
YSK, bu nedenle Van İl Seçim Kurulu’nun mazbatanın seçimde ikinci olan AKP adayına verilmesine ilişkin kararını kaldırdı.
'MAHKEMENİN YENİ BİR KARAR VERMESİ USUL VE YASAYA AYKIRIDIR'
Kararda, şöyle denildi:
''Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 29 Mart 2024 tarihinde vermiş olduğu daha önceki kararın ortadan kaldırılmasına ilişkin karar, hukuki değerden yoksundur ve yok hükmündedir. Verilen karar ve kesinleştirme işlemi bir şekilde temyizen kaldırılmadığı sürece ayakta olduğundan, seçim takvimi sürecinde ilgili seçim kurullarınca bu karar uyarınca işlem yapılmıştır. Bu sebeple yok hükmünde olan ve bu nedenle de Kurulumuzca da yokluğu sabit görülen söz konusu ikinci Ek Karar’ın hukuken dikkate alınma imkânı bulunmamaktadır. Diğer bir deyişle verilen yasaklanmış hakların iadesine ilişkin 4 Nisan 2023 tarihli ilk karar halen geçerliliğini sürdürmektedir.
'3 MART 2024 TARİHİNDE ADAY LİSTELERİ KESİNLEŞTİRİLMİŞTİR'
CMK’nın 264’üncü maddesine göre kanun yoluna başvurma, başvuranın haklarını ortadan kaldırmaz, bu durumda mahkemenin başvuruyu derhal ilgili mercie göndermesi gerekir. Bu durumda Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinin yapması gereken iş, itirazı istinaf/temyiz başvurusu olarak kabul ederek dosyayı üst mahkemesine göndermek olacaktı, ancak mahkemenin kanuna aykırı şekilde el çekmiş olduğu dosyayı tekrar ele alarak ilk kararını kaldıran yeni bir karar vermesi usul ve yasaya aykırıdır.
Ceza yargılamasına özgü yukarıdaki sorunlar izah edildiğine göre somut olayda seçim yargısına dönecek olursak; Anayasa'nın 76 ve 2839 sayılı Kanun'un 11'inci maddesinde seçilme yeterliliği düzenlenmiş olup bu düzenlemeler doğrultusunda mahalli idareler genel seçimlerine katılacak adaylardan seçilme yeterliliğine ilişkin hangi belgelerin isteneceği Kurulumuzun 15 Ocak 2024 tarihli ve 2024/80 sayılı Kararında belirtilmiştir. Adaylar tarafından sunulan bu yeterlilik belgeleri ilgili seçim kurulları tarafından incelemiş ve seçim takvimindeki sürelere göre 3 Mart 2024 tarihinde aday listeleri kesinleştirilmiştir.
'KANUNA AYKIRI ŞEKİLDE VERİLEN BU KARAR DA HENÜZ KESİNLEŞMEMİŞTİR'
DEM Parti Van Büyükşehir Belediye Başkanı adayı Abdullah Zeydan'ın adli sicil ve arşiv kaydında yer alan 3 yıl 1 ay 15 gün kesinleşmiş hapis cezasına ilişkin süresi içinde kesinleşmiş yasaklanmış hakların geri verilmesi kararının Van İl Seçim Kuruluna ibraz edildiği anlaşılmaktadır. Belediye başkanlığı adaylıkları kesinleştikten sonra 29 Mart 2024 tarihinde usulüne uygun şekilde kesinleşmiş yasaklanmış hakların geri verilmesi kararının aynı mahkeme tarafından iptaline karar verilmiş olsa da, sonradan kanuna aykırı şekilde verilen bu karar da henüz kesinleşmemiştir.
'KURULUMUZ KARARLARIN İÇERİK DENETLEMESİ YAPILAMAYACAĞINI SAYISIZ KARARINDA VURGULAMIŞTIR'
4 Nisan 2023 tarihli ve usulüne uygun olarak kesinleştirilen yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı halen hukuk dünyasında varlığını korumaktadır. Yasaklanmış hakların geri verilmesi karar mahiyeti itibarıyla kişinin mahkûmiyet kararına bağlı olarak kaybetmiş olduğu bütün ehliyetsizlikleri yeniden kazandıran bir karardır.
Adaylık başvurularının alınması ve itiraz ile kesinleştirilmesinde seçim kurullarının incelemesi tamamen kendine özgü olup, ceza mahkemeleri tarafından verilen kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararını seçim kurulları esastan inceleyerek yok sayamayacağı gibi mahkeme tarafından verilen kesinleşmiş bir memnu hakların iadesi kararını da yok sayması mümkün değildir. Kurulumuz adaylık başvuru ve kabul işlemlerinde istikrarlı bir şekilde adli makamlarca verilen kararların içerik denetlemesi yapılamayacağını sayısız kararında vurgulamıştır.”
Kararda, ''Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararının ortadan kaldırılmasına yönelik verilen sonraki 29 Mart 2024 tarihli karar yok hükmünde olsa da bu haliyle de henüz kesinleşmediğinden, Abdullah Zeydan'ın şeklen de olsa seçim takvimine uygun olarak süresinde ibraz edilmiş ve kabul edilmiş, kesinleşmiş bir yasaklanmış hakların geri verilmesi kararının bulunduğu için 31 Mart 2024 oy verme günü itibarıyla, seçilme yeterliliğini taşıdığı anlaşıldığından Van İl Seçim Kurulunun 2 Nisan 2024 tarihli kararının kaldırılmasına ve mazbatanın seçilme yeterliliğine sahip en çok oy alan Zeydan'a verilmesine'' oy çokluğuyla karar verildiği belirtildi.
4 ÜYE KARARA KARŞI ÇIKTI
Karara muhalif kalan 4 üye ise karşı oy gerekçesinde, Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinin tamamen hukuka ve maddi hakikate aykırı bir şekilde vermiş olduğu memnu hakların iadesi kararının, yine aynı mahkemece kaldırılmış olması nedeniyle seçim tarihi itibarıyla ''kesinleşmiş memnu hakların iadesi kararı'' bulunmadığına işaret edildi. YSK’nın birinci gelen adayın seçilme yeterliliğini kaybetmesi halinde, mazbatanın en çok oy alan ikinci adaya verileceği yönündeki kararlarına atıfta bulunan muhalif üyeler, bu nedenle Van İl Seçim Kurulu'nun kararında hukuka aykırılık olmadığını savundular.
NE OLMUŞTU?
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Merkez Yürütme Kurulu, Van Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı Abdullah Zeydan’ın memnu haklarının (kişinin mahkumiyeti nedeniyle mahrum edildiği haklar) Adalet Bakanlığı’nın talimatıyla geri alındığını açıklamıştı.
Açıklamada, Zeydan’ın tüm hukuki prosedürlerini tamamlayarak Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) başvurduğu, adaylığının kabul edildiği ve seçimlerde Van Büyükşehir Belediyesi’nin kazandığı hatırlatılmıştı.
Van Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Abdullah Zeydan'ın memnu haklarının, Adalet Bakanlığı'nın seçime 2 gün kala mesai bitiminden 5 dakika önce yaptığı itiraz üzerine geri alınmasının ardından, mazbatanın AKP adayı Abdulahat Arvas'a verilmesine karar verilmişti.
İrade gaspına karşı Van halkının ortaya koyduğu tepkinin ardından YSK, oy çokluğuyla DEM Parti'nin itirazını kabul etmiş ve mazbatanın Zeydan'a verilmesine karar vermişti.
Zeydan, seçimde yüzde 55,4 oy ile birinci olurken AKP adayı Arvas yüzde 28 oy almıştı.
Kaynak: Artı Gerçek
