Gazete Emek - Doğrudan 7 milyondan fazla çalışanı, dolaylı olarak ise tüm yurttaşları ilgilendiren yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndaki ilk toplantıyla başladı. Bu yıl ilk kez 4 işçinin yer alacağı komisyonda işveren tarafı yeni rakamın dengeli, işçi kesimi ise ücretin insan onuruna yakışır bir düzeyde olmasını talep ediyor. Mevcutta 11 bin 402 lira olan asgari ücrete yapılacak zam, en geç aralık ayı sonuna kadar belirlenecek.
Yaklaşık 7 milyon kişiyi ilgilendiren asgari ücret görüşmeleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan başkanlığında başladı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan Komisyon başlangıcında gerçekleştirdiği konuşmasında şunları söyledi:
"Ortak akıl ve uzlaşı ile tespitin gerçekleşeceğine inanıyorum.
Asgari ücret en önemli sosyal politika aracıdır. Sadece asgari ücrete tabi olarak çalışanları değil, tüm çalışanları ve tüm iş verenleri ilgilendiren bir konudur.
Son 11 yılın en düşük seviyesi olan yüzde 8,5 olarak gerçekleşen işsizlikle yaptığımız mücadeleye devam edeceğimizi bildirmek isterim.
Ekonomideki bu genel toparlanma ile birlikte önümüzdeki yıl çok daha güçlü bir istihdam göreceğiz.
Bir hakem rolü üstlenerek, işçi ve işverenimizin mutabakatı ile asgari ücreti tespit etmektir bizim görevimiz.
Komisyon ekonomik ve sosyal koşulları dikkate alarak bu tespiti yapmaktadır. Bugüne kadar sistemimiz etkin bir şekilde işlemiş ve işlemeye devam edecektir.
Sosyal politikalarımızın sonuçlarını değerlendirirken, ulusal ve uluslararası olayları da dikkate almak gerekiyor.
Üreticimize ve çalışanımıza gereken tüm destekleri verdik. Asrın felaketi olarak adlandırılan çok büyük bir afeti atlattık. Çok zor dönemlerden geçtik. Üzerinden sadece bir ay geçmesine rağmen yaralarımızı sarmaya ve toparlanma sürecine girmeye başladık. Bizim ülkemiz, devletimiz ve aziz milletimiz çok güçlüdür.
21 yıldır bu gücün farkındalığı ile hep en iyiyi hedefleyerek yolumuza devam ettik. Vatandaşımızın refahını sürekli artırmanın gayreti içerisinde olduk. Sınırlarımızı vatandaşımızın yararına olacak şekilde zorladık. Özellikle son yıllarda küresel krize rağmen asgari ücretlere yaptığımız artışlar da bunun kanıtı.
Asgari ücreti nominal olarak 61 kata, reel olarak 3 katına çıkarttı.
Yıl sonu 2023 yılında asgari ücrete enflasyonun oldukça üzerinde bir artış yapılmıştır. Bir yılda toplam yüzde 107 artış yaparak refah artışından da pay vermiş olduk.
2022 yılından itibaren tüm ücret düzeylerinin asgari ücrete kadarki kısmının vergi dışı bırakılmasını da sağladık. Yeni bir düzenlemeyi de hep birlikte hayata geçireceğiz.
2024 yılı asgari ücretinin çalışanlarımızı korurken, istihdam hedeflerimizi de korumasını sağlayacağız.
İşçimiz kazanırsa Türkiye kazanır. İş verenimiz kazanırsa Türkiye kazanır düşüncesiyle çalışmalarımızı yürüteceğiz."
"DENGELİ BİR RAKAM İLE SÜRECİ TAMAMLAMAK İSTİYORUZ"
Toplantı başlamadan önce konuşma gerçekleştiren Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Başkanı Özgür Burak Akkol da şu ifadeleri kullandı:
"Asgari ücrette yıl sonunu beklemeden ara dönem artış konusunda üçlü bir mutabakat sağlanmıştı. Hem devletin, hem işçi kesiminin hem de işverenlerin ortak mutabakatı ile birlikte ortak bir duyuru yapılmıştı.
Şimdi de bu ortak mutabakatı sağlamak için yine masada olacağız.
Devlet refahı, çalışanlarımızın korunması ve istihdamın korunması bizim önemli başlıklarımız olacak.
Ekonomimizde devam eden iyileşme sürecinin korunmasını, büyümenin sürdürülebilmesi için istihdamın korunmasını önemsiyoruz. İşçi olmadan işveren olmaz, işveren olmadan işçi olmaz. Devletimiz olmadan bunların hiçbirisi olmaz. Biz bunun bilinci ile hareket ediyoruz.
Yaşam maliyetlerine karşı tüm çalışanların korunması da önemli bir konu. Hem çalışanlar, hem işverenler, hem de devletimiz için kutuplaşmadan uzak bir süreç olmasını istiyoruz. Dengeli bir rakam ve mutabakat ile süreci tamamlamak umudundayız."
"AÇIKLANAN ENFLASYON İLE İŞÇİNİN MUTFAĞINA YANSIYAN ARASINDA FARK VAR"
Türk-İş Genel Mali Sekreteri Ramazan Ağar ise şunları söyledi:
"Komisyon olarak yapacağımız çalışmaların, milyonlarca işçiye, ülkemize ve işverenlere hayırlar getirmesini temenni ediyorum.
Asgari ücretin tesbitinde öncelikle çalışanların refahı ön planda tutulmalıdır.
İşçilerin zorunlu ihtiyaçlarını asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücrettir bu. Karayolu, hastane, AVM işçisi doğrudan sizlere ihtiyaçlarını anlatacaktır bu süreçte.
Burada belirleyici olan hükümetin yaklaşımıdır. Atılan olumlu adımlar sürdürülmelidir. Asgari ücretin vergi dışı bırakılması uzun yıllardır işçinin talebiydi. Bu hayata geçirildi ancak vergide adaleti sağlayacak ileri adımlar devam etmedi.
Hepimiz biliyoruz ki asgari ücret bir koruma ücretidir. Fiyat artışları her alanda devam etmektedir. Alınan tedbirler henüz işçinin mutfağına yansımamıştır. Açıklanan enflasyonla işçinin mutfağına yansıyan enflasyon arasında büyük dengesizlik vardır.
Asgari ücret halen açlık sınırının altındadır. Bu ücretle işçi ve ailesi hangi zorunlu ihtiyacını karşılayabilecektir. Bir bütün olarak gelir politikası gözden geçirilmelidir. Komisyonun yapacağı çalışmalar sonrası asgari ücretin işçinin ve toplumun beklentilerine uygun olmasını bekliyoruz.
Beklentimiz işçiye karşı yükümlülüklerin yerine getirilmesidir. Komisyon çalışmalarına katkımız bu çerçevede mümkün olacaktır."
İŞÇİ VE İŞVEREN HÜKÜMET AYNI MASADA
Görüşmelerde işçi tarafını Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ), işveren tarafını ise Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil ediyor.
Daha önceki görüşmelerden farklı olarak TÜRK-İŞ, görüşmelerde işçi tarafını temsil edecek olan 5 kişilik heyette asgari ücretle çalışan kasiyer, sağlık çalışanı, enerji işçisi ve karayollarında çalışan bir taşeron işçinin yer alıyor.
Bu toplantıda takvim belirlenecek. Asgari ücretin belirlenmesinde enflasyon ve geçinme endeksleri dikkate alınacak.
İkinci toplantı Türk-İş'te olacak. İşçi tarafı beklentilerini dile getirecek. Üçüncü toplantıya ise işveren tarafı TİSK ev sahipliği yapacak. Son toplantı ise karar toplantısı olacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda olacak bu toplantıda,, asgari ücret belli olacak. Uzlaşı olması durumunda süreç erken tamamlanmış olacak.
Asgari ücrette yeni rakamın belirlenmesiyle işsizlik maaşı ve staj ücretleri artacak. Genel sağlık sigortası primleri, askerlik, doğum ve yurt dışı borçlanma tutarlarında da değişiklik olacak.
ASGARİ ÜCRET ZAM SENORYALARI
Asgari ücrete yüzde 45 zam yapılırsa brüt 19 bin 451 liraya, net 17 bin 533 liraya çıkacak. İşverene maliyeti de yaklaşık 22.855 lira olacak.
Asgari ücrete yüzde 50 zam yapılması halinde brüt 20 bin 121 liraya, net 17 bin 104 liraya çıkacak. İşverene maliyeti de yaklaşık 23.641 lira olacak.
Asgari ücrette yüzde 55 artış yapılırsa brüt 20 bin 791 liraya, net 17 bin 673 liraya çıkacak. Bu durumda işverene maliyeti ise yaklaşık 24 bin 428 lira olacak.
MEVCUT ASGARİ ÜCRET NET 11 BİN 402 LİRA
Asgari ücret, bir işçi için aylık brüt 13 bin 414 lira 50 kuruş, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 11 bin 402 lira 32 kuruş olarak uygulanıyor.
Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 15 bin 762 lira 4 kuruş. Bunun 13 bin 414 lira 50 kuruşu brüt asgari ücret, 2 bin 79 lira 25 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 268 lira 29 kuruşunu işveren işsizlik sigorta primi oluşturuyor.
DİSK-AR'ın asgari ücret araştırmasına göre 2013-2023 döneminde Türkiye'de asgari ücretin Avro bazında yıllık ortalama değişimi yüzde 1,6 oldu. Böylelikle Türkiye AB ülkeleri arasında yıllık ortalama değişim bakımından son sırada yer aldı.
