Gazete Emek - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan Vedat Işıkhan, 1 Ocak 2024 itibariyle asgari ücretin 700 lirası asgari ücret desteği olmak üzere net 17 bin 2 lira olarak belirlendiğini açıkladı. Peki asgari ücretle birlikte hayatımızda neler değişecek? Buna göre sekiz kalem de ücretler değişti.
İŞSİZLİK MAAŞI
İşsizlik ödeneği asgari ücretin yüzde 80’ini aşamaz, yüzde 40’ından da az olamaz. 2023 yılındaki taban tutar 5365,60 TL, tavan tutar 10731,20 TL yeni asgari ücretin belli olması ile birlikte işsizlik ödeneğinde taban tutar 7.994,744, tavan tutar 15.989,488 seviyelerine yükselecek.
KIDEM TAZMİNATI
Kıdem tazminatı tabanı brüt asgari ücret üzerinden alınıyor. Çalışanlar her yıl için bir brüt asgari ücret tutarında kıdem tazminatı alıyorlar. 2023 yılında brüt asgari ücret 13 bin 414 TL seviyesindeydi, bu rakam yeni dönemde 20.002 TL’ye yükselmiş olacak.
GSS PRİMLERİ
GSS primleri sosyal güvencesi olmayan ve 18 yaşını geçmiş kişilerin ödediği primdir. Bu da asgari ücretin yüzde 3’ü olarak belirleniyor. Şu anda 342.06 TL iken yeni zamla birlikte 509,66 TL olacak.
YAŞLI AYLIĞI
65 yaş aylığı bugün 2680 TL olarak ödenirken yeni zamla birlikte 3.993 TL seviyesine yükselecek.
STAJYER MAAŞI
Stajyer maaşı 18 yaşın altında olan ve eğitimin bir parçası olarak stajyerlik yapanların aldıkları ücrettir. Brüt asgari ücretin yüzde 30’u tutarında belirleniyor. Bu tutar şu anda 3420,57 TL iken, yeni gelen zamla birlikte 5.096,64 TL seviyesine yükselecek.
ASKERLİK BORÇLANMASI
Askerlik ve doğum borçlanması ile isteğe bağlı sigorta primi asgari ücretin yüzde 32’si oranında belirleniyor. Şu anda 143.08 TL olan prim tutarı yılbaşındaki artışla birlikte 213,18 TL’ye çıkacak.
ENGELLİ AYLIĞI
Engelli aylığı asgari ücretle bağlantılı olarak belirleniyor. Şu anda 1874 TL olan engelli aylığı tabanı 2.792,26 TL, 2811 TL olan engelli aylığı tavanı 4.188,39 TL’ye yükselecek.
SİGORTA PRİMİ
İsteğe bağlı sigorta primi ise asgari ücretin yüzde 32’si oranında belirleniyor. İsteğe bağlı sigorta primi 4292,48 TL’den 6.395,79 TL seviyesine çıkacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan Vedat Işıkhan, 1 Ocak 2024 itibariyle asgari ücretin 700 lirası asgari ücret desteği olmak üzere net 17 bin 2 lira olarak belirlendiğini açıkladı. Asgari ücrete yapılan zam oranı yüzde 49 oldu. Buna göre asgari ücrete yüzde 49 zam yapılmış oldu.
Türk İş Başkanı Ergün Atalay taleplerinin yılda iki zam ve 18 bin lira olduğunu bu rakama katılmadıklarını söyledi.
YENİ ASGARİ ÜCRET 17 BİN İKİ LİRA
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, bakanlık binasında asgari ücretle ilgili şu açıklamaları yaptı: “Asgari Ücret Tespit Komisyonumuz 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olacak yeni asgari ücret için çalışmalarını tamamlamış bulunuyor. 2024 yılı için geçerli olacak asgari ücreti 17 bin 2 lira olarak belirlemiş bulunuyoruz.”
ATALAY: TÜRK-İŞ’İN TALEBİ 18 BİN LİRA. BU RAKAMA KATILMIYORUZ
Türk İş Başkanı Ergün Atalay ise şunları söyledi: “Talebimiz yılda iki zam ve 18 bin liraydı. Ama anlaşılan rakam 17 bin lira. Maalesef bu başlangıç ücreti olmasına rağmen benim ülkemde geçim ücreti oldu. Sayın bakanım yine söylüyorum biz bu rakama katılmıyoruz. Muhalefet şerhi koyacağız, haberiniz olsun.”
TİSK: ÇATIŞMAK BU AİLEYE YAKIŞMAZ
TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol ise “Devlet bizim devletimiz, işçi bizim işçimiz, işveren bizim işverenimiz. Bu masadan kalkıp yeni masalara oturacağız. Kutuplaşmak, çatışmak bu aileye yakışmaz. Hedefimiz, ortalama ücretin artması olmalıdır” ifadelerini kullandı.
Asgari ücretin belirlenmesinde Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ve hükümettemsilcileri uzlaşıya varırken, TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay, 18 bin lira talep ettiklerini belirterek yeni asgari ücreti tanımadıklarını açıkladı.
Kararın ardından açıklanan asgari ücrete ilk tepki CHP'den gelirken, Cumhuriyet Halk Partisi Hazine ve Maliye Bakanlığından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe, yaptığı yazılı açıklama ile açıklanan rakama tepki gösterdi.
Karatepe'nin açıklaması şu şekilde:
AÇIKLANAN ASGARİ ÜCRET HALKI YOKSULLUĞA MAHKÛM ETMEKTEDİR!
Tüm Türkiye’nin gözü kulağının bugün açıklanan asgari ücrette olması aslında ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durumun çok iyi bir göstergesidir. Normalde çalışan nüfusunun %2-3’ünü ilgilendirmesi gereken bir konu tüm halkı ilgilendiriyorsa bunun nedenlerine çok ayrıntılı bir biçimde bakmak gerekir.
Eski Bakan Vedat Bilgin, yaptığı bir açıklamada, asgari ücretlilerin ülke nüfusuna oranının %37 olduğunu söylemiş ama asgari ücretten 100 TL, 200 TL fazla alan çalışanları da eklediğimiz zaman bu oran kaça çıkıyor? Bu ücreti alanlar da bu orana dahil edildiğinde oran %50 civarına çıkmaktadır.
DİSK-AR raporuna göre ise tüm ücretli çalışanların %64’ü ise asgari ücretin altı ile bir buçuk katı üstünde çalışmaktadır. Yani asgari ücret temel ücret olmuş durumda. Asıl bu durumun değişmesi gerekir.
Türkiye Avrupa ülkeleri içinde en yakın rakibi Slovenya’nın 2.5 katı oranla asgari ücretli ile en çok çalışanın olduğu ülkedir.
2013’te Avrupa’da Türkiye’den düşük asgari ücretli 14 ülke varken, 2023 yılı sonunda sadece 4 ülke vardır.
Bugün açıklanan 17.002 TL’lik tutar büyükşehirlerde ortalama ev kirası düzeyindedir. Türk-İş'in hesaplamasına göre, Kasım ayında açlık sınırı 14 bin 25 TL'ye, yoksulluk sınırı 45 bin 686 TL’ye yükseldi. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti' de aylık 18 bin 239 TL'ye yükselmiş durumda.
Görüldüğü gibi bugün açıklanan asgari ücreti esas aldığımızda, eğer ailede üç asgari ücret elde eden çalışan yok ise o hane yoksuldur. Bu işsizlik ortamında da bir evden 3 kişinin çalıştığını düşünmekte hayaldir.
Açıklanan bu tutar milyonlarca emekçiyi açlığa ve sefalete mahkûm ettiği görülmelidir.
ASGARİ ÜCRET NE OLMALIYDI?
Emeğin mili gelirden aldığı pay TÜİK verilerine göre de sürekli azalmaktadır.
Bugün açıklanan 17.002 TL’lik asgari ücret maalesef beklentileri karşılamamıştır.
Bugün açıklanan asgari ücret ancak TÜİK verilerine göre hesaplanan enflasyonu bir süreliğine telafi edecek bir düzeydedir. 2024 yılının ilk yarısında ortaya çıkması beklenen yüksek enflasyonu dikkate aldığımızda, bugün yapılan artışın etkisinin hızla ortadan kalkacağı görülmektedir. Bu nedenle iktidarın asgari ücretin yılda bir kez belirlenmesi konusundaki ısrarına karşı çıkıp, yılın ikinci yarısında yeniden bir ücret belirlenmesini sağlamalıyız.
Cumhuriyet Halk Partisi olarak tavrımız nettir. Biz emekçilerden yanayız. Emekçilerimizi açlığa ve sefalete mahkûm eden bu sistemi değiştirmek için mücadeleye devam edeceğiz. Bu çerçevede, asgari ücret seviyesi konuşulurken sadece açlık sınırı verisini dikkate almak yeterli değildir. Asıl bakılması gereken, asgari ücret yönetmeliğinde de ifade edilmiş olan, insanların beslenme ihtiyaçlarının yanında barınma, ulaşım, sağlık, eğitim ve kültürel faaliyetler, için de ihtiyaç duyulan harcamaları karşılayacak seviyede olmasıdır. Bu nedenle sadece açlık sınırını referans almanın doğru olmadığını düşünüyoruz. Çünkü bunu yapmak, yani açlık sınırını referans almak, Türkiye’de var olan derin yoksulluğu kabullenmek anlamına gelir. Biz yoksulluğu kabullenmek yerine onu ortadan kaldıracak politikaları hayata geçireceğiz. Amacımız tüm yurttaşlarımızın insan onuruna yakışır bir seviyede gelir elde ederek hayatlarını sürdürmeleridir.
KESK ( @KESK1995 ) Yürütme Kurulu, 2024 yılı için geçerli olacak 17 bin 2 liralık asgari ücrete ilişkin açıklama:
Asgari ücret tespit komisyonundan çıkan 17 bin 2 TL’lik karar, açlık sınırı olan 18 bin TL’nin dahi altında kalmakta, iktidar ve sermaye kesimleri bu kararla birlikte milyonları sefalet koşullarında yaşamaya mahkum etmektedir"
Sermaye sahipleri işçinin emekçinin yarattığı katma değerle, ödediği vergilerle zenginleşirken emeğin milli gelirden aldığı pay ise AKP iktidarı boyunca sürekli düşmüş, halk yoksulluğa terk edilmiştir"